Ruim 20 jaar geleden vertrok Romy vanuit Duitsland met de fiets (in de trein) en een rugzak naar Amsterdam om stage te lopen in een daklozenopvang voor drugsgebruikers. Het was onderdeel van een wetenschappelijk onderzoek van haar studie Maatschappelijk Werk en Pedagogiek in Duitsland. Nu staat ze als innovatiemanager aan de basis van het ToekomstLAB in Amsterdam Slotervaart, een veilige gemeenschap voor ieder kind in de wijk. Deze plek ontstond in samenwerking met Stichting Westelijke Tuinsteden (STWT), OSB de Toekomst en kinderopvang Impuls. Onlangs is het ToekomstLAB als ontwikkelplek aangesloten bij de Onderwijs Alliantie. We interviewden Romy over haar drijfveren, het belang van het ToekomstLAB in de wijk en haar visie op onze samenwerking.
‘’Al snel na mijn aankomst in Amsterdam werd ik (nog meer) verliefd op de stad, maar het mooiste vond ik het onderdeel zijn van zoveel verschillende culturen. Dat vond en vind ik nog steeds geweldig. Inmiddels ben ik moeder van twee kinderen en alweer 19 jaar samen met mijn grote liefde. Ik deed de afgelopen jaren veel ervaring en kennis op in diverse leidinggevende functies en heb mij ontwikkeld dankzij aanvullende studies en trainingen. Het gaat goed, en ik ben elke dag weer dankbaar voor ons gelukkige leven. Maar ik weet dat dit leven niet vanzelfsprekend is: ik heb een wereld in Amsterdam gezien waarbij verslaving, schulden, armoede en mishandeling aan de orde van de dag zijn. Doordat ik zelfstandig was (basis op orde), normen en waarden van thuis meekreeg, een opleiding had en goede mensen om mij heen heb ik mijn weg gevonden, ondanks de taalbarrière en financiële middelen. Het was een zware, maar ook leerzame weg. Mijn motto is: talk the talk en walk the walk.” – aldus Romy.
ToekomstLAB als een veilige gemeenschap voor ieder kind
En daar gaat het ToekomstLAB over. Een plek waar je jezelf mag zijn, waar taal, achtergrond, opleidingsniveau en de financiële situatie niet uitmaken en waar iedereen kan bijdragen en zich kan ontplooien vanuit zijn eigen kwaliteiten. We bouwen samen met publieke en private partijen aan een veilige gemeenschap zonder naar verschillen te kijken. Iedereen is welkom! En dat is erg belangrijk in deze wijk, waar 70% van de gezinnen onder de armoedegrens leeft en waar leefbaarheid, veiligheid en ongelijke kansen grote thema’s zijn. Het ToekomstLAB is een plek waar je omgeven bent met liefdevolle mensen. Aan de basis van gezond opgroeien en ontwikkelen staan eten, drinken, een dak boven je hoofd en veiligheid. En die basis is nodig om tot de hogere waarden te komen, zoals zelfontplooiing. Voor heel veel kinderen geldt dat die basis niet op orde is. Ze komen op school met honger, slapen niet goed, vinden thuis geen rustige of veilige plek, lijden onder de stress die hun ouders hebben.
In het ToekomstLAB werken we aan deze basis zodat we van daaruit kunnen werken aan de ontwikkeling van kinderen tot zelfstandige burgers. En we gaan een stap verder. Na de basis gaan wij in verbinding met elkaar en dragen bij aan onze toekomst in lijn met de SDG’s (Sustainable Development Goals).
De eerste ervaringen in de praktijk
Het ToekomstLAB bevindt zich momenteel in de opstartfase: het ondernemingsplan is gemaakt, we zijn bezig met het werven van personeel, het verzorgen van de inrichting en we zijn in gesprek met verschillende (potentiële) partners om dit goed te organiseren. Vanuit de Onderwijs Alliantie zijn twee consultants van Derksen & Drolsbach aangesloten die het project leiden, en Jantje Beton heeft geadviseerd over de inrichting van het dakterras. Maar ondertussen zijn we ook gewoon al gestart met de uitvoering en zijn we trots op de eerste ervaringen in de praktijk! We hebben diverse creatieve activiteiten georganiseerd na schooltijd voor kinderen in de wijk en daar zien wij al de eerste effecten en successen. Ze waren enthousiast en kwamen terug om samen met ons op een speelse manier hun eigen talenten te onderzoeken waarbij een veilige omgeving, pedagogische interactie, gemeenschappelijk denken, duurzaamheid en gezondheid voorop staan.
Relevante thema’s op scholen in de wijk komen terug in het aanbod
Gelijkheid, gezondheid en duurzaamheid zijn de drie grote thema’s van het ToekomstLAB. We stimuleren de ontwikkeling van burgerschap en ondernemerschap bij kinderen door hen een breed aanbod te bieden van betekenisvolle activiteiten op het gebied van gezondheid en duurzaamheid (bewustwording, duurzaam denken en effecten meten). Het aanbod is voor iedereen in de wijk toegankelijk.
Dit doen wij in nauwe samenwerking met private en publieke partijen en in lijn met de 17 werelddoelen (SDG’s). Subdoelen van het ToekomstLAB zijn onder andere het halveren van voedselverspilling, afval een tweede leven geven en handiger omgaan met grondstoffen als hout en water. We creëren meer verbondenheid met de omgeving en meer verantwoordelijkheid. Vanuit de nieuwsgierigheid van kinderen komen we samen tot hogere waarden zoals zelfontplooiing, creativiteit en zelfbewustzijn. We bereiden kinderen voor op en leiden ze toe naar het voortgezet onderwijs en helpen ze op weg met het maken van keuzes die passen bij hunzelf.
Een werkzaam element door het kijken naar de omgeving en zoeken naar duurzame verbinding
Er zijn veel activiteiten en interventies die elders worden aangeboden voor kinderen, ouders en bewoners maar deze zijn vaak van korte duur, hebben een begin- en einddatum, stoppen vaak omdat de financiële middelen stoppen, bereiken de doelgroep niet of de effecten zijn niet zichtbaar (vooral omdat de effecten niet altijd gemeten worden of juist te vroeg gemeten worden).
Het verschil op het ToekomstLAB zit hem in de duurzame aanpak (niet afhankelijk van projectperiode, subsidies, ondernemende personen) en doordat wij buiten de box durven te kijken.
We kijken naar succesverhalen en effectieve interventies. We kijken naar de omgeving, zoeken de verbinding op en gaan actief aan de slag met deze verbindingen in lijn met de SDG’s. We willen samenwerken met onderzoekers die de effecten meten zodat we continu kunnen verbeteren en bijstellen daar waar nodig. Bij het ToekomstLAB staat het belang van het kind voorop, in plaats de eigen belangen en organisatiebelangen.
Speerpunten van de Onderwijs Alliantie
We werken continu aan de ontwikkeling van het hele kind en het bevorderen van de gezondheid waarbij we de samenwerking met de wijk opzoeken om dit zo goed mogelijk te organiseren. Deze speerpunten staan ook bij de Onderwijs Alliantie centraal, en daarom zijn we erg blij met de samenwerking die we zijn aangegaan. Vanuit de Onderwijs Alliantie worden wij bijvoorbeeld ondersteund door twee projectleiders en zullen de resultaten van het ToekomstLAB worden gemeten. Ook biedt de Onderwijs Alliantie een community waarin we contact hebben met andere ontwikkelplekken in Nederland zodat we van elkaar kunnen leren en elkaar kunnen inspireren.
Eerst een olievlek in de wijk Slotervaart en later in heel Amsterdam
Wij slagen erin om vanuit gedeelde ambitie, met verschillend perspectief te dromen en te kijken wat we moeten doen om deze dromen mogelijk te maken. Onze dromen zijn dat onze “blauwdruk” wereldwijd aandacht krijgt omdat het werkt en we hiermee de impact vergroten. De ambitie is dan ook: eerst een olievlek in de wijk Slotervaart en later heel Amsterdam, later heel Nederland, later de hele wereld. Het streven is dat het op den duur een vaste plek in de maatschappij krijgt. En dat gaat ons lukken! Door leren en het proces zichtbaar te maken, ontwikkelen wij het besef om meer verantwoordelijkheid te nemen en staat ieder zijn eigen bijdrage centraal. Iedereen kan een bijdrage leveren aan een betere wereld en hierdoor heeft het ToekomstLAB voor ieder zijn toekomst gelijk effect!
Private partijen die bijdragen aan de realisatie
Vanuit de Onderwijs Alliantie levert Derksen & Drolsbach als partner ondersteuning bij het succesvol realiseren van het ToekomstLAB. Onder andere Hiba Harakeh, Nynke Hoekstra en directeur Hugo Drolsbach gaan het ToekomstLAB de komende tijd verder helpen, onder andere met het organiseren van duurzame financiering, het communiceren naar buiten toe, de organisatie en natuurlijk de succesvolle uitvoering zodat de kinderen in de wijk worden bereikt! Hieronder de foto van de start van een mooie samenwerking: we kijken er naar uit!
Meer weten over hoe de Onderwijs Alliantie scholen door het hele land ondersteunt? Neem contact op met de alliantie coördinator, Christien van Rijs, c.vanrijs@maatschappelijkealliantie.org
