Met buitenschoolse activiteiten en een verlengde schooldag kunnen kinderen hun talenten ontdekken en ontwikkelen. Een aantal scholen merkt echter dat leerlingen hier maar weinig gebruik van maken. De vraag speelt nu of dergelijke programma’s verplicht gemaakt moeten worden. Hoe enthousiasmeer je als onderwijsinstelling leerlingen en ouders om deel te nemen aan deze programma’s? Als Gezonde school voor de Toekomst kiest Kindcentrum Sittard voor een integrale aanpak in samenwerking met de gemeente, kinderopvang, sportverenigingen en welzijnsorganisaties. De Onderwijs Alliantie sprak met Tino Lardinois, directeur van Kindcentrum Sittard, over deze succesvolle aanpak.
Wereldtijd
Een belangrijk speerpunt in de brede visie van Kindcentrum Sittard is de verlengde schooldag. ‘Hoe jonger kinderen zijn, hoe meer invloed je hebt op hun ontwikkeling’, zegt Tino. Kindcentrum Sittard biedt leerlingen wereldtijd aan om hun interesses en talenten te ontdekken en in te zetten. Het activiteitenaanbod is breed: drama, kunst, ICT, sport, geschiedenis, natuur en nog veel meer. In groep 1 t/m 4 komen leerlingen in aanraking met alle domeinen en in groep 5 t/m 8 kunnen leerlingen zelf domeinen kiezen. Stapsgewijs heeft Kindcentrum Sittard deze wereldtijd steeds meer in het onderwijs geïntegreerd. In de eerste fase was de wereldtijd drie keer per week tijdens de pauzes. Dit was echter niet toereikend en leidde tot een hoge werkdruk voor het reguliere team. Daarom werd de wereldtijd in de tweede fase ingepland als extra lestijd, met ondersteuning van zzp’ers, de Onderwijs Alliantie en extra subsidiepotten.
‘We merkten echter nog steeds dat er een kloof was tussen het onderwijs en de wereldtijd. Om die kloof weg te werken, loopt de wereldtijd nu door het hele onderwijs heen.’
Tino: ‘We merkten echter nog steeds dat er een kloof was tussen het onderwijs en de wereldtijd. Om die kloof weg te werken, loopt de wereldtijd nu door het hele onderwijs heen. We bereiken nu 100% van de kinderen. Alles staat in verbinding met de wijk en met ouders. Door middel van lidmaatschap onder schooltijd willen we bijvoorbeeld kinderen de stap laten maken naar verenigingen buiten schooltijd, zoals de turnclub of een fanfare. Ouders komen ook geregeld kijken wat hun kinderen de afgelopen weken hebben ondernomen. Helaas was dit door corona nauwelijks mogelijk, maar voor komend jaar zit dit weer in de planning. Zo blijven zij continu betrokken.’
Samenwerking met de zorg
In haar integrale aanpak zoekt Kindcentrum Sittard ook steeds meer de samenwerking met de zorg op. De situatie in stadsdeel 5 was bij oprichting zorgelijk. Dertig procent van de mensen leefde onder de armoedegrens, ongeveer een kwart van de jongeren viel onder de Jeugdwet en de cijfers voor overgewicht waren twee keer zo hoog als de gemiddelde stadsscore. Kindcentrum Sittard, voortgekomen uit een fusie van drie basisscholen, heeft deze thema’s opgepakt in een integrale aanpak in en voor de wijk. Belangrijk is om de samenwerking te zoeken met de gemeente voor een preventieve zorgaanpak. ‘Dit was echt omdenken’, aldus Tino. ‘Gemeenten werken vaak met casussen van verzekeraars om kinderen te koppelen aan zorg, maar in de praktijk kun je hier een heel aantal casussen uitfilteren die met een klein stukje werk verder komen.’ Tino noemt het voorbeeld van een traumatherapeut op school die kinderen weer een duwtje in de rug gaf. ‘Hier geldt echt: vindplaats is werkplaats. Op school kan je al zo veel doen om latere zorg te voorkomen.’ Ook het aanbieden van een schoollunch was een belangrijke stap. ‘We merkten dat er voorheen zelfs bij de schoollunch al ongelijkheid zichtbaar was. Sommige kinderen hadden van huis uit een gezonde lunch mee, maar andere ook niet.’ 
Duurzame organisatie
Kindcentrum Sittard financiert deze aanpak vooralsnog uit subsidies. De samenwerking met publieke en private partners is ook belangrijk. Zo is Kindcentrum Sittard aangesloten bij de Onderwijs Alliantie en wordt het ondersteund door de Rabobank op het domein vitaliteit. Hieruit ontstond een werkkeuken waar nu 10 tot 20 kinderen kunnen koken met een leefstijlkok. Met deze steun wil Kindcentrum Sittard toewerken naar een duurzame organisatie. ‘Subsidies zijn interessant, maar met subsidies blijf je soms jojo-en. Gaan de scores de goede kant op, dan valt de subsidie soms weg, ondanks dat die subsidie bij heeft gedragen aan de scoreverbetering. Verslechteren de scores vervolgens weer, dan zegt de gemeente of een andere partner weer dat er iets moet gebeuren.’
‘Begin met een visie en de daadkracht om dingen anders te gaan doen. Denk groot en maak mensen vrij om hier professioneel mee bezig te zijn.’
Tips voor een integrale onderwijsaanpak
Hoe zet je een succesvolle integrale onderwijsaanpak op? Wat voor tips geeft Tino mee aan andere instellingen? ‘Begin met een visie en de daadkracht om dingen anders te gaan doen. Denk groot en maak mensen vrij om hier professioneel mee bezig te zijn. Het feit dat wij een grote organisatie (600 leerlingen) zijn, maakt dat wij de ruimte hadden om dit in te voeren. Daarnaast is voor ons de steun van stichting Kindante een belangrijke voorwaarde geweest. Zij ondersteunde onze plannen en sprongen bij met kennis en expertise waar nodig. Kijk tot slot ook echt naar wat nodig is in de wijk en zorg dat het schoolaanbod hierop aansluit.’
Verder praten?
Wil jij verder praten over de verlengde schooldag en andere urgente thema’s in het onderwijs? Meld je aan voor de online kennis community van de Onderwijs Alliantie. En ga hierover met elkaar en Tino Lardinois in gesprek.
