Over CODE ROOD
In een tijdperk van snelle maatschappelijke, economische, technologische en ecologische veranderingen is goed bestuur van cruciaal belang. De samenleving stelt steeds hogere verwachtingen aan bestuurders en toezichthouders, van wie de rol onmisbaar is om organisaties effectief, verantwoordelijk en integer te leiden binnen complexe dynamieken.
Governance – het geheel van bestuur, toezicht en verantwoording – vormt de ruggengraat van een duurzame en welvarende samenleving. Bestuur en toezicht brengen mensen en organisaties samen in een formele samenwerking, gericht op maatschappelijke welvaart en welzijn in elke sector. Dit is geen gemakkelijke taak: bestuurders en raden van commissarissen en toezicht moeten zorgvuldig balanceren tussen vaak conflicterende belangen van stakeholders.
Ondanks het belang van transparantie voor goed bestuur, functioneren bestuurders en toezichthouders binnen een relatief besloten wereld, gekenmerkt door vaste regels, codes, gewoonten en een eigen taal. Hoewel regels en compliance essentieel zijn, kan een sterke nadruk hierop leiden tot een gevoel van beperking en afvinkgedrag, juist waar diepe reflectie, maatwerk en ruimte voor context-specifieke vraagstukken nodig zijn. Door de stringente spelregels en codes blijft er soms weinig ruimte over om lastige governance-dilemma’s en emoties bespreekbaar te maken in de dagelijkse praktijk. Wetenschappelijk onderzoek wijst bovendien uit dat de huidige governance-codes en regels vernieuwing soms onbedoeld belemmeren. Waar de code zou moeten inspireren tot toekomstgericht en ethisch leiderschap, kan zij juist de ruimte voor nieuwe perspectieven beperken.
De tijd vraagt dan ook om een frisse benadering van de governance code. Een vernieuwde, toekomstgerichte code biedt bestuurders en toezichthouders de kans om hun rol opnieuw in te vullen, met ruimte voor innovatie, inclusiviteit en daadkrachtig leiderschap. Via de dialoog over deze code en de code zelf kunnen we een governancecultuur realiseren die verder gaat dan het volgen van regels – een cultuur die inspireert, richting geeft en een werkelijk verschil maakt.
*Dit project bevindt zich in de verkennende fase. Dit is de eerste stap richting een publiek-private alliantie volgens de werkmethodiek van de Maatschappelijke Alliantie.
Waarom CODE ROOD?
-
Raden van bestuur en toezicht krijgen in dit tijdperk te maken met steeds meer regeldruk vanuit (governance) codes en wet- en regelgeving. Dit zorgt voor steeds meer complexiteit en governance dilemma’s;
- De sociaal-maatschappelijke en ecologische uitdagingen vragen daarbovenop om een nog duurzamer en meer op elkaar afgestemd (congruent) bestuur;
-
Om echte invulling te geven aan codes en wet- en regelgeving is het nodig om bestuurders en toezichthouders te inspireren hoe het anders kan en komen tot handelingsbekwaamheid op menselijke factoren, zoals emoties, defensieve routines en het ongezegde bij complexe vraagstukken.
-
Dit helpt om het risico op ineffectief beleid en toezicht te minimaliseren en zorgt ervoor dat er ruimte blijft voor duurzame, inclusieve en coherente besluitvorming.
Wat is CODE ROOD precies?
- Herziening van het huidige governance-systeem en de governancecultuur zodat het systeem en de cultuur bestuurders, toezichthouders en andere actoren ondersteunt in plaats van in de weg loopt;
- Door middel van een nieuwe innovatieve en inspirerende governancecode met denkrichtingen, handvatten en inspiratie waarmee alle actoren binnen een bepaalde context samen beter weten hoe om te gaan met macht, vertrouwd gedrag, onuitgesproken onderwerpen, ongemak en het strategische gesprek inclusiever en duurzamer gevoerd wordt;
- Legt de nadruk op governance-congruentie (je doet wat je zegt te doen), waarbij transparantie een cruciaal element is dat vertrouwen en verantwoording versterkt binnen de governancepraktijk;
- Leitmotief: minder zorgvuldig omgang met macht kan het beste worden voorkomen door de moeilijke gesprekken aan te gaan over macht, conflicten en blinde vlekken.
Hoe komen we tot CODE ROOD?
- Stimulering van governancedilemma’s en conflicten als input voor de dialoog over het nut en effectiviteit van de governancecode;
- Gebruikmakend van wetenschappelijke kennis en inzichten;
- Gebruikmakend van een divers samengestelde groep, genaamd red-team, die deze ervaringen en dilemma’s met elkaar ervaren en bespreken;
- Via een governance-bewuste aansturing van dit proces;
- Ondersteund door communicatie en media experts die helpen met de communicatie van de code (in beeld, geluid en taal);
- De resultaten vormen CODE ROOD. Een Code zonder formele macht dat dient ter inspiratie naast de formele governance codes.
Sponsoring en begroting
Project Code Rood is een publiek-private samenwerking en de projectfinanciering geschiedt vanuit het bedrijfsleven en/of filantropie (donaties) en overheidssubsidie(s).
Meer weten over hoe Code Rood kan bijdragen aan uw organisatie doelstellingen met uw sponsorbijdrage? Zie sponsor overzicht Code Rood.
Benieuwd naar de samenstelling van de projectbegroting? Zie begroting Code Rood.
Over dr. Marilieke Engbers
Als programma directeur leidt dr. Marilieke Engbers het project om samen met mensen, bedrijven en instellingen tot een ‘Code Rood’ te komen. Het project is voortgekomen uit 8+ jaar praktijkonderzoek, waaronder simulaties, interventies, zelfevaluaties van RvC’s en RvB’s, en het bespreekbaar maken van onuitgesproken kwesties en governance-dilemma’s in diverse sectoren. De simulaties en theorieën zijn al uitvoerig getest, wat het proces efficiënt en doelgericht maakt.
- 8+ jaar actieonderzoeker sinds promotieonderzoek naar het ongezegde in de boardroom (cultuur onderzoek);
- Docent Strategie Realisatie, Ethiek en Leiderschap aan de registercontrollersopleiding van de VU;
- Regelmatig in de media, bijvoorbeeld in het Financieel Dagblad en stelt code ter discussie;
- Schrijver van ‘Onder commissarissen’ en ‘Eenzaam aan de top’.
Meer informatie over CODE ROOD of samenwerken?
Heb je vragen of wil je samenwerken? Neem dan contact op met:
Arya Hashemi Nasab – arya@maatschappelijkealliantie.org